Bestaat er wel slecht Nederlands?
Ben jij een taalnazi of vind je alles goed? De taal die algemeen geaccepteerd is noemen we het Standaardnederlands - vroeger heette dat ABN, 'Algemeen Beschaafd Nederlands'. Regelmatig vliegen we elkaar in de haren als we het hebben over de vraag wanneer iets wel of niet nou 'goed' Nederlands is. Voor een deel kunnen we kijken naar de officiële spellingswet. Die bepaalt hoe je woorden moet schrijven (en dat kun je terugzoeken in het beroemde Groene Boekje). Maar we hebben in het Nederlands geen officiële grammatica: de ideeën daarover zijn gebaseerd op gewoonte en traditie. En die zijn lang niet voor iedereen hetzelfde. Daarom ben je echt niet strafbaar als je 'groter als' zegt in plaats van 'groter dan'. Ook op het gebied van uitspraak en woordkeus zijn we vrij: als je 'houdoe' in plaats van 'doei' wil zeggen, dan kan dat gewoon. Toch kiezen we er soms voor om ons expres wél aan de ongeschreven regels te houden, en soms expres juist níet. Dat ligt aan de situatie, legt taalkundige Kristel Doreleijers (Tilburg University) uit. Dialect is dus niet per se 'fout'.
Volgende video:
Snel rijk worden door al je geld in zogenaamde cryptocurrencies zoals bitcoin te stoppen, is dat slim? Niet als je op zoek bent naar een veilige manier om je geld te bewaren. Want de waarde van je euro's wordt bewaakt door de overheid, maar de waarde van crypto's kan ontzettend op en neer gaan. En zo kun je heel wat geld verliezen. In deze aflevering van Universiteit van Nederland Legt Uit vertelt econoom en jurist Annelieke Mooij (Tilburg University) je wat er niet goed gaat bij crypto's, en waarom alle complottheorieën over 'gewoon geld' eigenlijk nergens op slaan.
.jpg)
De aarde warmt op en dus moet de uitstoot van CO2 omlaag. Dat gaat alleen niet zo snel en in de tussentijd zitten we wel met teveel CO2 in de lucht. Wat nou als je dat in de grond kan stoppen, onder de Noordzee? Geoloog Anne Pluymakers (TU Delft) legt uit hoe je dat veilig kan doen - zonder aardbevingen of lekkages.
.jpg)
Moet je nou voor of na het eten tandenpoetsen? Tandheelkundige Egija Zaura van de Vrije Universiteit Amsterdam geeft je in deze Legt Uit het antwoord op die vraag waar heel veel mensen een heel heftige mening over hebben. Plus nog twee dingen die je moet weten om een gezond gebit te hebben en te houden: niet alleen suiker is slecht voor je, en mondwater is juist lang niet altijd góed voor je.
.jpg)
Armoede is een groeiend probleem in Nederland. En wetenschappers die armoede onderzoeken snappen vaak niet wat er speelt bij hun eigen doelgroep. Latifa Abidi van Maastricht University is daarom een initiatief gestart waarbij onderzoekers samenwerken met mensen die dagelijks geldzorgen ervaren. Het doel: betere grip en aanpak van armoede in ons land.
Als de trein weer eens vertraagd is, kan dat door heel veel dingen komen: kapotte bovenleiding, een wisselstoring, een aanrijding, blikseminslag, blaadjes op het spoor, een aanrijding met een persoon, personeelsproblemen - de lijst lijkt wel eindeloos. NS en ProRail doen hun best om de overlast te beperken, maar dat lukt lang niet altijd: afgelopen jaar was meer dan één op de tien treinen niet op tijd op z'n bestemming. Problemen met de treinen zelf komen het vaakst voor, tenminste, als je kijkt naar de aantallen storingen. Maar zulke storingen duren nooit echt heel lang. Wat is dan wel de grote boosdoener? Werktuigbouwkundig ingenieur Annemieke Meghoe (Universiteit Twente) weet het: het zijn de rails zelf. Als je kijkt naar het aantal uren dat een storing duurt, dan staat kapot spoor met stip bovenaan het lijstje oorzaken.
Mogelijk dankzij
Met de steun van
