taal,oertaal,nederlands
Zijn alle talen terug te leiden naar één oertaal?
Voor er gesproken taal was gebruikten mensen gebaren en klanken om te communiceren. Uiteindelijk zorgde de evolutie ervoor dat we een talenknobbel ontwikkelden. De eerste taal die werd gesproken, moet volgens wetenschappers ongeveer zo hebben geklonken: "Kuna, puti, mana”. In dit college vertelt professor De Swaan of alle talen afstammen van deze taal en wat er in het huidige talenstelsel nog is overgebleven van deze oertaal. Wil je meer weten? Als je enthousiast bent geworden, kun je bij Kennislink meer over dit onderwerp lezen. Taalkundigen vermoeden dat de Indo-Europese talen terug te voeren zijn op één oertaal, het zogenaamde Proto-Indo-Europees. Lees meer.
Volgende video:
We piekeren allemaal weleens waardoor we 's nachts wakker liggen. Maar naast het verstoren van een belangrijke goede nachtrust heeft langdurig piekeren nog veel ernstigere gevolgen. Het laat je brein krimpen. En voordat je hierover begint te piekeren; Charlotte Sleurs, hersenwetenschapper van Universiteit Tilburg, vertelt wat er gebeurt en wat je ertegen kan doen.
Zonnebrandcreme, tennisballen, en waterafstotende kleding. Al deze producten hebben één ding gemeen: nanodeeltjes. Nano-wat? Dat legt nanotechnoloog Femke Witmans (Universiteit Twente) je uit in deze aflevering. Zij werkt met deeltjes die 1000 keer dunner zijn van je haar. Voor het blote oog onzichtbaar. Toch is het hot topic in de wetenschap, want nanotechnologie gaat misschien wel de toekomst zijn van jouw telefoon.
Eiwitshakes, pre-workout drankjes en eiwitsupplementen. In de sportschool kan het niet gek genoeg als het gaat om extraatjes om beter te sporten. Maar hebben die shakes en supplementen wel nut? Of is het eigenlijk grote onzin? (spoiler: atleten kunnen er baat bij hebben, maar voor de casual sportig is het allemaal overbodig)
Het zal je vast niet ontgaan zijn, woningnood in Nederland. Toch bouwen we niet de hoogte in. Zou de ideale oplossing zijn, toch? Nederland is het dichtstbevolkte land van de EU (eiland Malta daar gelaten). Maar wie over Nederland vliegt ziet geen volgepakte miljoenensteden met giga woontorens zoals in Hong Kong of New York. Integendeel. Behalve in Rotterdam hebben wij eigenlijk nauwelijks wolkenkrabbers in ons land. En dat terwijl we toch een aardig woonprobleem hebben op te lossen. Hoe kan dat? En gaat dat veranderen in de toekomst? Wij spreken hoofddocent gebiedsontwikkeling Tom Daamen van de TU Delft. Met hem reizen we af naar Manhattan aan de Maas om deze vraag te beantwoorden.
Het lijkt al een eeuwigheid geleden dat beroemdheden zoals Queen-zanger Freddy Mercury, acteur Rock Hudson en tenniskampioen Arthur Ashe (en Liberace, en René Klijn, en Rudolf Noerejev, en Isaac Asimov, en Keith Haring...) overleden aan AIDS. En dankzij virusremmers is HIV, het virus dat AIDS veroorzaakt tegenwoordig ook bijna nooit meer een doodvonnis. Is AIDS dus voorbij? En HIV? Nee - elk jaar lopen alleen al in Nederland een paar honderd mensen het virus op. Wereldwijd komen er jaarlijks zelfs twee miljoen nieuwe patiënten bij. En buiten Nederland is HIV bijna altijd nog wél een doodvonnis: door gebrek aan goede zorg én door discriminatie van patiënten eist AIDS jaarlijks ongeveer een miljoen mensenlevens. Wetenschappers blijven daarom zoeken naar een medicijn waarmee je echt van HIV zou kunnen genezen. Dat is er nog niet, vertelt internist-infectioloog en HIV/AIDS-expert Casper Rokx (Erasmus MC) je in deze video.